Wij worden allen in een familie geboren en nemen dan het hele familiesysteem als een innerlijk beeld in ons op. Dit beeld bevat naast het goede van het systeem ook het onverwerkte wat in het systeem aanwezig is.
Volgens Bert Hellinger, de grondlegger van de systemische psychotherapie, ligt aan ieder familiesysteem een oorspronkelijke ordening ten grondslag. Als deze ordening verstoord is door een voorval, een noodlot of een tragische gebeurtenis kan dit het levensloop, het geluk en het gedrag van één of meerdere familieleden beïnvloeden. Dit gebeurt meestal wanneer er niet respectvol is omgegaan met een familielid of iemands noodlot niet of niet voldoende geaccepteerd en gerespecteerd is.
Mogelijke onverwerkte tragische gebeurtenissen die in een familiesysteem aanwezig kunnen zijn die het familiesysteem nadrukkelijk kunnen verstoren, zijn:
- echtscheiding
- zware bevalling
- het vroegtijdig overlijden van één van de ouders of grootouders
- tragische ongevallen, waarbij een familielid om het leven is gekomen
- miskraam of abortus
- vroeg gestorven kinderen
- één van de familieleden is in de rol van het zwarte schaap gedrukt
- de moeder overlijdt in het kraambed
- buitenechtelijke kinderen worden verzwegen
- zelfdoding
De ervaring leert, dat er binnen een familiegroep, onbewust, de behoefte bestaat om geleden onrecht uit te balanceren. Dat betekent, dat dit lijden in latere generaties door iemand onbewust kan worden herhaald, in een poging om het leed ‘in orde’ te brengen. Dit leed hoeft niet op een identieke manier te verschijnen maar kan zich uiten in verschillende klachten.
Dit is een soort systemische herhalingsdrang, en dit kan zich, indien onopgelost, generaties lang blijven herhalen.
Op deze manier raken mensen verstrikt in andermans noodlot en de consequentie is, dat er een onvermogen ontstaat om het eigen leven te leiden. Je ervaart dan steeds de drang dat er eerst nog iets moet gebeuren voordat jij mag stralen.
De gevolgen worden zichtbaar in klachten op zowel psychisch als lichamelijk niveau.
Loyaliteit
Een voorbeeld hiervan is het volgende:
Een intelligente jongen heeft tijdens zijn studie veel moeite met tentamens, examens, werkstukken etc. Zich bewust dat hij moet studeren, kan hij zich er amper toe zetten.
Zijn opa (de vader van zijn vader) wilde graag arts worden maar dat werd afgekeurd omdat de boerderij voortgezet moest worden. De jongen is zelf is ook loyaal aan zijn opa. Wat opa niet mocht en dus niet kon leven, weerhoudt hem onbewust om het wel te doen.
Methode
Via de systemische familieopstelling kunnen deze, vaak diepliggende en meestal ongeweten, verstoringen aan het licht gebracht worden.
Bij de Familieopstellingen tijdens een seminar wordt gewerkt met een groep mensen, die elkaar niet hoeven te kennen en die uit zo’n 12 mensen bestaat, soms minder, vaak meer.
Eén van de deelnemers legt de persoonlijke vraag naar een inzicht/bewustwording in een situatie voor en er wordt geïnformeerd naar bepaalde gebeurtenissen binnen de familie, die mogelijk van invloed kunnen zijn op bestaande klachten, zij het lichamelijk, zij het psychisch. De cliënt wordt vervolgens gevraagd representanten voor betreffende familieleden/aanverwanten te kiezen en deze op te stellen op een plaats in de ruimte die passend voelt.
Als aanwezige kun je dus gevraagd worden om te representeren wat nodig voor het inzicht/bewustwording in de vraag van de cliënt. Representanten(plaatsvervangers) zijn er om het familiesysteem van iemand weer te geven. Je eigen verlangen zet je voor de duur van de opstelling opzij om plaats te maken voor de gedachten en gevoelens van de persoon die je representeert. Dat gaat vanzelf en het geeft je ook veel terug.
Een opstelling kan waardevolle inzichten geven, een verruimd bewustzijn voor alle deelnemers.
Bij de Familieopstelling tijdens een individuele sessie in mijn praktijk werk ik met voorwerpen die desbetreffende personen representeren.
Een eerste opstelling geeft al een beeld, in hoeverre de ordening in een familie verstoord is, immers de betreffende persoon draagt in zich het beeld van de verstoorde ordening. Gedurende de opstelling zullen er verschuivingen plaatsvinden.
Een opstelling kan waardevolle inzichten en verheldering geven en kan je bewust zijn verruimen.
Toepassing
Opstellingen helpen ons om oplossingswegen te vinden voor problemen met:
- relaties
- ouders en kinderen
- gezondheid, lichamelijk en geestelijk
- geld, schulden e.d.
- beroep
